Η ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΟΥΤΡΟΥΛΟΥ ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑΕΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΕΙ ΑΝΗΜΠΟΡΗ ΝΑ ΚΥΝΗΓΗΣΕΙ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΤΗΣ...
Υποδεχτήκαμε πριν λίγες μέρες, το 2021. Μια ακόμη πρωτοχρονιά, αλλά αυτή τη φορά, κανείς δε γιόρτασε… Η ανάγκη για προστασία της δημόσιας υγείας, μας επέβαλε να μείνουμε κλεισμένοι στα σπίτια μας. Μας έλειψε το κέφι, οι παρέες, η διασκέδαση... Αν κάτι δε μας έλειψε, ήταν ο ελεύθερος χρόνος. Και ο ελεύθερος χρόνος, φέρνει στο νου σκέψεις και ευνοεί τον προβληματισμό...
2021 λοιπόν. Σε λίγους μήνες, συμπληρώνονται έντεκα χρόνια, από την υπογραφή του πρώτου μνημονίου, που επισημοποίησε τη χρεοκοπία της πατρίδας μας και σηματοδότησε την αρχή μιας εποχής, από τις δυσκολότερες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
2021... Και οι εικοσάρηδες του 2010, γίναν πια τριαντάρηδες…..
Γιατί, στα χρόνια που πέρασαν, μπορεί να “πάγωσαν” πολλά, όχι όμως κι ο χρόνος…
Φυσικά, όπως συνέβαινε πάντα με όλους τους εικοσάχρονους, έτσι κι αυτοί, είχαν όνειρα και σχέδια για το μέλλον. Και είχαν κι όλα τα αναγκαία “εφόδια”, για την πραγματοποίηση των ονείρων τους. Εφόδια, που αποκτήθηκαν με δικό τους κόπο και προσπάθεια, αλλά και με “αιματηρές” οικονομικές θυσίες των γονιών τους. Η χρονική συγκυρία όμως, δε θα μπορούσε να είναι περισσότερο εναντίον τους…
Όσοι/όσες, ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, όταν έφτασε η ώρα να βγουν στην αγορά εργασίας, διαπίστωσαν πως ότι κι αν είχαν σπουδάσει, αν ήθελαν να το κάνουν επάγγελμα, η μετανάστευση σε κάποια χώρα του ευρωπαϊκού βορρά, ήταν μονόδρομος. Έτσι, η χώρα μας, υπέστη ένα νέο μεταναστευτικό κύμα, αντίστοιχο με εκείνο, περασμένων δεκαετιών. Όμως με δύο σημαντικές διαφορές, από παλιότερα. Αυτή τη φορά, δε μετανάστευσαν ανειδίκευτοι εργάτες, αλλά επιστήμονες. Και δε μετανάστευαν για να μαζέψουν κάποια χρήματα και να επιστρέψουν, αλλά για να φτιάξουν τη ζωή τους στο εξωτερικό, μόνιμα, αν τα κατάφερναν.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, από το 2008 μέχρι και το 2017 καταγράφηκε η φυγή 467.000 Ελλήνων ηλικίας 25-44 ετών, προς διάφορες χώρες του εξωτερικού, ενώ με την προσθήκη και εκείνων που έφυγαν από 2018 μέχρι σήμερα, ο συνολικός αριθμός πιθανότατα έχει ξεπέρασε τις 500.000!!! Από αυτούς, ποσοστό άνω του 70%, είναι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Στην πράξη, τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας, είχαν πια μετατραπεί σε “βιομηχανία” παραγωγής μεταναστών και οι πιο ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες, επωφελήθηκαν από τις οικονομικές θυσίες των Ελλήνων πολιτών και του ελληνικού κράτους και βρήκαν “έτοιμο” επιστημονικό προσωπικό, χωρίς να έχουν επενδύσει ούτε ένα ευρώ, για την εκπαίδευσή του. Την ίδια στιγμή, όσοι παρέμειναν στην πατρίδα, ήρθαν αντιμέτωποι με το τέρας της ανεργίας και όλες τις “παρενέργειες” που γεννά.
Η ανεργία, που το 2009 προσέγγιζε το 9,3%, στα επόμενα τρία χρόνια εκτοξεύτηκε στο 24,8% και συνέχισε να αυξάνεται και τα επόμενα χρόνια, ξεπερνώντας το 25%, με τα μεγαλύτερα “θύματα” να είναι σταθερά οι νέοι και οι γυναίκες.
Συνέπεια αυτής της κατάστασης, ήταν να γιγαντωθεί και η αυθαιρεσία των εργοδοτών, οι οποίοι βρήκαν ευκαιρία να “στύψουν” για τα καλά τους υπαλλήλους τους, αφού περίμεναν “ουρά” οι απελπισμένοι αντικαταστάτες, που θα δέχονταν να κάνουν κάθε παραχώρηση, για ένα πενιχρό μεροκάματο… Έννοιες όπως ωράριο, άδεια, δώρο, υπερωρία, ακούγονταν στ’ αφτιά πολλών εργοδοτών, σαν ανέκδοτα… Και σα να μην έφτανε αυτό, το κράτος νομιμοποίησε πολλές από τις εργοδοτικές αυθαιρεσίες, μειώνοντας μισθούς, καταργώντας τριετίες. Αντικαθιστώντας τις υπερωρίες με ρεπό(...). Χάθηκαν εργασιακά δικαιώματα, που θεωρούνταν αυτονόητα για πάνω από μισό αιώνα. Θέσπισαν μέχρι και υποκατώτατο(!!!) μισθό, για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών. Κι αυτό, δεν ήταν ανέκδοτο….
Εργαζόμενοι, που μέχρι πρότινος είχαν μια καλή δουλειά, με λογικές απολαβές, είδαν τα εισοδήματά τους να εξανεμίζονται και η μερική απασχόληση και οι "ευέλικτες" μορφές εργασίας είχαν γίνει ο κανόνας, με τις εξαιρέσεις όλο και να λιγοστεύουν.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι αποδοχές των νέων εργαζομένων, αυτών που αμοίβονταν με τον “υποκατώτατο”, μετά βίας ξεπερνούσαν τα έξοδα για τη μετάβαση προς το χώρο εργασίας. Μια ολιγόμηνη σύμβαση, σε κάποιο δήμο ή περιφέρεια, με πέντε κατοστάρικα μισθό, ήταν πια το απόλυτο όνειρο, άπιαστο για πολλούς.
Και το μεγαλύτερο επαγγελματικό εφόδιο, δεν ήταν πια το πτυχίο, αλλά οι μήνες ανεργίας, που θα βοηθούσαν τον άνεργο νέο, να ελπίζει πως μπορεί να αγγίξει το όνειρο. Τη σύμβαση με τα €500, που θα του επέτρεπαν, έστω για λίγους μήνες, να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες, για την επιβίωσή του.
Η παραπάνω κατάσταση, αναπόφευκτα, είχε αρνητικές συνέπειες και στο δημογραφικό. Χωρίς εισόδημα, κάθε σκέψη για δημιουργία οικογένειας, αναβάλλεται για το μέλλον. Έτσι φτάσαμε στο σημείο, το 2019, να έχουμε μόλις 83.763 γεννήσεις, ενώ οι θάνατοι, την ίδια χρονιά, ήταν 124.965. Πραγματικά τραγικό….
Και κάπως έτσι, φτάσαμε στο 2020. Χωρίς μνημόνια πια (τυπικά τουλάχιστον) και με την ανεργία να έχει μειωθεί, αλλά τους μισθούς να παραμένουν στα “τάρταρα”.
Οι νέοι πτυχιούχοι του 2010, τριαντάρηδες τώρα πια, αφού πέρασαν μια δεκαετία στην “κατάψυξη”, συντηρούμενοι, κατά κανόνα, από τους γονείς ή/και τους παππούδες τους, είχαν στο πίσω μέρος του μυαλού τους, ότι ίσως δικαιούνταν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον.
Φυσικά, η εκμετάλλευση της ανάγκης για δουλειά, παρέμεινε ο κανόνας στις εργασιακές σχέσεις. Η μακροχρόνια ανεργία, παρέμεινε το σημαντικότερο επαγγελματικό “προσόν” και κάποιο πρόγραμμα κοινωφελούς απασχόλησης ή κάτι παρόμοιο, παρέμεινε το “όνειρο”, που θα εξασφαλίσει ένα προσωρινό και ελάχιστο, αλλά σίγουρο, εισόδημα και ασφάλιση, γιατί επί μια δεκαετία τα ένσημα ήταν γι’ αυτούς πιο σπάνια κι απ’ τους μονόκερους(...). Όμως τώρα, το κλίμα έδειχνε να βελτιώνεται. Λίγο με μερική απασχόληση και λίγο με κάποια “μαύρα” μεροκάματα, ο τριαντάρης(και κάτι) πια, νέος, άρχιζε να τα ψιλο-βγάζει πέρα.
Και τότε, ήρθε ο “κορονοϊός”. Άλλο “φρούτο” αυτό. Πρωτόγνωρο. Και τα ανέτρεψε όλα. Εστίαση και εμπορικά καταστήματα έκλεισαν. Η ανεργία πήρε ξανά τον ανήφορο. Το Μάιο του ‘20, τα ποσοστά ανεργίας των νέων από 25 μέχρι 34 ετών, άγγιζαν το 23%. Όλοι περίμεναν το καλοκαίρι. Ο ιός δεν αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες, τους έλεγαν. Το καλοκαίρι, με τα έσοδα του τουρισμού, η οικονομία θα ανακάμψει και θα βγάλουμε “τα σπασμένα της άνοιξης. Αλλά τα πράγματα δεν έγιναν έτσι. Οι τουριστικές περιοχές, όπου χιλιάδες νέοι (και όχι μόνο) είχαν ένα εισόδημα κάθε καλοκαίρι, βίωσαν μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Ο κλάδος του τουρισμού δε λειτούργησε σχεδόν καθόλου, με χιλιάδες εποχικές θέσεις εργασίας να χάνονται. Όποια επιχείρηση, έδινε ένα μεροκάματο, έστω και προσωρινό ή ακόμα και “μαύρο”, ανέστειλε τη λειτουργία της. Και ως κορύφωση του δράματος, ήρθε το νέο “lockdown”, να ξαναβαλει τη χώρα στην “κατάψυξη”.
Τώρα πια, ακόμα και όσοι είχαν δουλειά, είναι εξαρτημένοι από τη βοήθεια του κράτους. Και οι εικοσάρηδες του 2010, τώρα, το 2021, νιώθουν ότι βρίσκονται και πάλι, εκεί απ’ όπου είχαν ξεκινήσει πριν από μια δεκαετία… Μόνο, που δεν είναι πια εικοσάρηδες...
Και κάπως έτσι, φτάσαμε στο 2020. Χωρίς μνημόνια πια (τυπικά τουλάχιστον) και με την ανεργία να έχει μειωθεί, αλλά τους μισθούς να παραμένουν στα “τάρταρα”.
Οι νέοι πτυχιούχοι του 2010, τριαντάρηδες τώρα πια, αφού πέρασαν μια δεκαετία στην “κατάψυξη”, συντηρούμενοι, κατά κανόνα, από τους γονείς ή/και τους παππούδες τους, είχαν στο πίσω μέρος του μυαλού τους, ότι ίσως δικαιούνταν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον.
Φυσικά, η εκμετάλλευση της ανάγκης για δουλειά, παρέμεινε ο κανόνας στις εργασιακές σχέσεις. Η μακροχρόνια ανεργία, παρέμεινε το σημαντικότερο επαγγελματικό “προσόν” και κάποιο πρόγραμμα κοινωφελούς απασχόλησης ή κάτι παρόμοιο, παρέμεινε το “όνειρο”, που θα εξασφαλίσει ένα προσωρινό και ελάχιστο, αλλά σίγουρο, εισόδημα και ασφάλιση, γιατί επί μια δεκαετία τα ένσημα ήταν γι’ αυτούς πιο σπάνια κι απ’ τους μονόκερους(...). Όμως τώρα, το κλίμα έδειχνε να βελτιώνεται. Λίγο με μερική απασχόληση και λίγο με κάποια “μαύρα” μεροκάματα, ο τριαντάρης(και κάτι) πια, νέος, άρχιζε να τα ψιλο-βγάζει πέρα.
Και τότε, ήρθε ο “κορονοϊός”. Άλλο “φρούτο” αυτό. Πρωτόγνωρο. Και τα ανέτρεψε όλα. Εστίαση και εμπορικά καταστήματα έκλεισαν. Η ανεργία πήρε ξανά τον ανήφορο. Το Μάιο του ‘20, τα ποσοστά ανεργίας των νέων από 25 μέχρι 34 ετών, άγγιζαν το 23%. Όλοι περίμεναν το καλοκαίρι. Ο ιός δεν αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες, τους έλεγαν. Το καλοκαίρι, με τα έσοδα του τουρισμού, η οικονομία θα ανακάμψει και θα βγάλουμε “τα σπασμένα της άνοιξης. Αλλά τα πράγματα δεν έγιναν έτσι. Οι τουριστικές περιοχές, όπου χιλιάδες νέοι (και όχι μόνο) είχαν ένα εισόδημα κάθε καλοκαίρι, βίωσαν μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Ο κλάδος του τουρισμού δε λειτούργησε σχεδόν καθόλου, με χιλιάδες εποχικές θέσεις εργασίας να χάνονται. Όποια επιχείρηση, έδινε ένα μεροκάματο, έστω και προσωρινό ή ακόμα και “μαύρο”, ανέστειλε τη λειτουργία της. Και ως κορύφωση του δράματος, ήρθε το νέο “lockdown”, να ξαναβαλει τη χώρα στην “κατάψυξη”.
Τώρα πια, ακόμα και όσοι είχαν δουλειά, είναι εξαρτημένοι από τη βοήθεια του κράτους. Και οι εικοσάρηδες του 2010, τώρα, το 2021, νιώθουν ότι βρίσκονται και πάλι, εκεί απ’ όπου είχαν ξεκινήσει πριν από μια δεκαετία… Μόνο, που δεν είναι πια εικοσάρηδες...
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου